تا به یاد داریم بوده و تا هستیم خواهد بود. چه روزی را به نامش میگذاشتیم چه نمیگذاشتیم. درد؛ درد است؛ اما درمان هم درمان. در روز جهانی درد؛ از آناتومی مفهومی آن شروع میکنیم و بعد مینشینیم پای توصیههای خانم دکتر مهشید نیکو سرشت:
کودک، نوجوان، جوان، میانسال و کهنسال، هر یک در طول زندگی و در جهان به نوعی درد را تجربه کردهاند. درد دلیل بسیاری از مراجعه به پزشکان و مشورتهای پزشکی است.
درد از زمان خلقت با بشر بوده است و تعاریف متعدد و تئوریهای مختلف درباره آن نوشته شده است.
برخی از تعاریف درد
-درد، یک احساس ذهنی است که در اثر محرکهای مضر در طبیعت ایجاد میشود و یکی از عمومیترین علائم ناراحتی در افراد است.
-درد، واکنشی است ناشی از درک اعصاب مختلف در سطوح مختلف بدن نسبت به محرک داخلی یا خارجی و تجربهای احساسی و عاطفی است که با آسیبهای شدید بافتی و روانی توام است یا برحسب چنین معیاری ارزیابی میشود.
-درد یک تجربه حسی و عاطفی ناخوشایند است که با آسیب بالقوه یا بالفعل بافت در ارتباط است.
-درد رحمت و بخشش خداوند به انسان است. گرایش به سوی چنین اعتقادی مدت مدیدی است که به ماهیت درد به طور روز افزون جنبه روانشناسانه داده و به صورت مدلهایی پایه ریزی شده به صورت علم روانشناسی در آمده است.
-درد یک احساس ناگوار است که به وسیله محرک زیانآور ایجاد میشود و هدف آن اساسا دفاع و محافظت است.
-در تعریف پرستاری درد آمده است: هر چیزی که ازنظر جسمی بیمار را میآزارد و بیماران آن را بیان میکند.
-تا اواخر قرن نوزدهم تصور بر این بود که هر عاملی که کار بافتها و دستگاهها را مختل کند موجب درد می شود و برای این حس دستگاه مخصوصی معرفی نمیشد.
-در سال 1386 گلدشایدر و درسال 1896 وُن فری، در پوست انسان نقاطی را یافتند که آنها را نقاط درد نامیدند زیرا تحریک این نقاط منحصراً احساس درد به وجود میآورد درحالی که تحریک نقاط مجاور آنها احساس تماس، فشار، گرما و سرما ایجاد میکند.
-نقاط درد در واقع محل گیرندههای درد است که تعداد آنها از گیرندههای فشار بیشتر است. در قسمتهای مختلف سطح بدن به طور متوسط در هر سانتیمتر مربع 200 گیرنده درد و حدود 20 گیرنده فشار یافت میشود.
سردردهای میگرنی، دردهای شایع در میان مردم
یکی از دردهای شایع در اغلب کشورهای جهان سردرد است و در میان انواع سردردها سردرهای میگرنی از همه شایعتر، به مناسبت روزجهانی درد با دکتر مهشید نیکو سرشت، متخصص درد و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت و گو کرده ایم.
دکتر نیکو سرشت میگوید: یکی از دردهای شایع در میان ایرانیان، سردرد است که خود انواع مختلف دارد. سردردهای میگرنی، سردردهای ناشی از تنش، سردردهای ناشی از مشکلات عضلانی، اسکلتی در ناحیه سر و گردن و سردردهای ناشی از بافت مغزی و تومورهای مغزی.
به گفته این متخصص درد، سردردهای میگرنی که سردردهای شایعی هستند، میتواند از سنین کودکی و نوجوانی، افراد را درگیر کند. این نوع از سردردها، میتواند بیمار را زمین گیر کند. به دلیل سردردهای میگرنی بسیاری از افراد، ساعتهای مفید کاری و فعالیتهای کاری مفید را ازدست میدهند.
نیکو سرشت اضافه میکند: سردردهای میگرنی به ویژه در بانوان شیوع بالا دارد و سبب میشود که در زندگی اختلال به وجود آید.
توصیههایی برای کاهش سردردهای میگرنی
این متخصص درد توصیه میکند: اغلب مبتلایان به سردردهای میگرنی برای کاهش درد، از مسکنهای معمول و به مقدار زیاد، مصرف میکنند که اقدام درستی نیست. مصرف مسکنها، به مقدار زیاد ممنوع. چرا که وقتی فرد برای کاهش سردرد ناشی از میگرن به مقدار زیاد از مسکن استفاده میکند به جای درمان به سردرد مقاوم به درمان مبتلا میشود و مصرف مسکن سبب میشود که دیگر هیچ مسکنی دردش را دوا نکند. به مردم توصیه میکنیم که حتما مصرف مسکن به مقدار زیاد را محدود کنند و کنار بگذارند.
در فرایند زندگی نکات بهداشتی را رعایت کنید. ورزش کنید. خواب مناسب و استراحت کافی داشته باشید. تغذیه مناسب داشته باشید.
سعی کنید تا حد امکان زیاد خسته و یا تشنه نمانید. صبح که از خواب بیدار میشوید، حتما صبحانه میل کنید چون در صورت نخوردن صبحانه، قند خون کاهش مییابد و سردرد میگرنی، افزایش مییابد.
از مواد محرک و بوهای محرک دوری کنید. بوهای تند میتواند سردرد ناشی از میگرن را تشدید کند.
ورزش کنید. به ویژه ورزشهایی که عضلات گردن، شانه و سرشانهها را تقویت کند چرا که معمولا اسپاسمهای شدید در این نواحی است. ورزشهای مداوم و مرتب در حد نرمش، اسپاسم عضلانی را کاهش میدهد و در بهبود سردردهای میگرنی موثر است.
از مصرف غذاهای تند و ادویهدار پرهیز کنید.
تغذیه سالم داشته باشید. سبزی و میوه بیشتر مصرف کنید. غذاهای تند، سسدار و فرآوریشده نخورید.
استرس خود را تا میتوانید کنترل و سعی کنید خود را در معرض موقعیتهای استرسزا قرار ندهید.
با انسانهای مثبتاندیش بیشتر معاشرت کنید و از افرادی که افکار منفی دارند تا حد امکان فاصله بگیرید.
مدیتیشن و یوگا در کاهش دردهای میگرنی اثرگذار است.
آرام آرام نفس بکشید و نفسهای عمیق و بلند بکشید و سعی کنید که با نفس کشیدن اینچنینی، ذهن خود را از درد و شرایط استرسزا به جای دیگر، معطوف کنید.
این متخصص درد خاطر نشان میکند که تا حدی درد تحت کنترل انسان است و واکنشهای فیزیولوژی درد در افراد مختلف با هم متفاوت است به همین دلیل است که درک و واکنش افراد از درد که یک احساس ناخوشایند است در بسیاری از موارد با هم متفاوت است و افراد ممکن است که درک متفاوتی از درد داشته باشند.همشهری